İnfertilite, çiftlerin herhangi bir doğum kontrol yöntemi kullanmamalarına ve normal cinsel ilişkilerini sürdürebilmelerine rağmen gebe kalınamaması durumudur.

Primer infertilite; en az bir yıl korunmaksızın gebe kalınamamasıdır.

Sekonder infertilite; daha önce en az bir gebelik olayı gerçekleşmiş olmasına rağmen şimdi gebe kalınamamasıdır.

 

Çok sayıda fiziksel ve psikolojik nedenler infertiliteye neden olabilir. Bu nedenler yalnızca kadında, yalnızca erkekte ya da çiftlerin her ikisinde de bulunabilir.

Gebelik oluşumunu engelleyebilen nedenler;

Otoimmün hastalıklar (vücudun bağışıklık sisteminden kaynaklanan bozukluklar)

Üreme sisteminin doğuştan gelen bozuklukları

Kanser veya tümörler

Kanama pıhtılaşma bozuklukları

Diyabet

Aşırı egzersiz

Yeme ve beslenme bozuklukları

İlaçlar (Kemoterapi ilaçları)

Hormonal bozukluklar

Obezite

İleri yaş

Over Kistleri ve Polikistik Over Sendromu

Tüplerde tıkanıklık

Tiroid bozuklukları

Sigara veya alkol tüketimi

 

Erkek infertilite bozuklukları sıklıkla, sperm sayısının azlığı, spermlerin serbestleşmelerinde engel oluşumu ya da sperm defektlerinden ileri gelir.

Doğuştan gelen defektler

Kanser tedavileri (Kemoterapi, Radyoterapi)

Uzun süre sıcaklığa maruz kalma

Alkol, madde veya sigara kullanımı

Hormonal dengesizlikler

İmpotans (sertleşme sorunu)

Enfeksiyonlar

Bazı ilaçlar

Obezite

İleri Yaş

Retrograd ejekulasyon (meninin dışarıya değil mesaneye akması)

Sperm ve meni akış yollarında tıkanıklıklar (seksüel geçişli hastalıklar, travma, veya cerrahi sonrası nedenlerle)

Çevresel toksinler,

Vazektomi (erkekte tohum kanallarının bağlanması)

30 yaş altı kadınlarda gebe kalabilirlik için 1 yıl beklenebilirse de, 35 yaş üzerinde kendiliğinden gebe kalabilme ihtimali için bekleme süresi 6 aya inmektedir. Genel fizik ve pelvik muayeneden sonra var olan bir çok spesifik infertilite testleri uygulanabilir.

Erkeklerde de yine infertilite için semen analizi, hormon ve genetik testler, görüntüleme yöntemleri, testis biyopsisi gibi birçok test yaptırılabilir. 

Bazı kadınlarda 1-2 tedavi yaklaşımıyla infertilite problemi düzeltilebilir. Ancak bazılarında daha karmaşık ve uzun soluklu tedavi uygulamaları gerekebilir. Tedavide; bazı infertilite ilaçları ile yumurta gelişimi ve serbestleşmesi sağlanmaya çalışılır, aşılama yöntemi tercih edilebilir, uterus içi yapışıklık veya bazı miyomlar saptandığında cerrahi olarak giderilebilir.

Genel seksüel sorunların giderilmesi veya sağlıklı spermin sağlanmasına yönelik yaklaşımlar kabul edilir.

Yaşam biçimi değişiklikleri,

Sigara, alkol, madde bağımlılığının giderilmesi,

Sık ve zamanlanmış cinsel ilişkide bulunulması,

İlaç tedavisi,

Cerrahi yaklaşım (Sperm geçişini engelleyecek sorunların ya da varikosel gibi sperm kalitesini olumsuz etkileyecek durumların giderilmesi gibi)

Sperm Toplanması

 

Bu kapsamda tüp bebek olarak da bilinen IVF en sık uygulanan yaklaşımdır. Kadından elde edilen çok sayıda olgun yumurta hücrelerinin laboratuvar ortamında spermle döllenmesi ve oluşan embriyonun uterusa yerleştirilmesi işlemidir.

Çoğul gebelikler

Bazı infertilite ilaçları overlerde aşırı yumurtlamaya neden olabilir. Tabloya hafif, orta karın ağrısı, karında aşırı gerginlik, bulantı eşlik edebilir. Yaklaşık 1 hafta kadar sürebilir. Nadiren hızlı kilo artışı ve nefes almakta güçlükle seyreden daha ciddi ve acil tedavi gerektiren durumlar olabilir (Overyan Hyperstimulasyon Senderomu)

Kanama veya enfeksiyon

 

*** Kadınlarda 35 yaşından sonra özellikle de 40 yaş sonrası gebe kalabilirlik olasılığı giderek azalmaktadır.

Ayrıca 35 yaş sonrası düşük riskleri artmaktadır.

Günümüzde 20’li yaşlarda yumurta alınması ve saklanabilmesi seçeneği olduğundan eğer gebelik 35 yaş sonrasına erteleniyorsa saklama yöntemi düşünülebilir.